ตามที่เกิดการปะทะบริเวณชายแดนระหว่างกองกำลังของกัมพูชาและกองทัพไทย ซึ่งทวีความตึงเครียดและขยายขอบเขตการโจมตีเข้ามาในพื้นที่ชุมชนพลเรือนในราชอาณาจักรไทย นั้น สมาคมสิทธิเสรีภาพของประชาชน (สสส.) ขอแสดงจุดยืนต่อสถานการณ์ดังกล่าว และขอเสนอข้อเรียกร้อง ดังนี้

1. การปฏิบัติการทางทหารของกัมพูชาละเมิดต่อกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ

การที่กองกำลังทหารกัมพูชาใช้อาวุธโจมตีฐานปฏิบัติการ ชุมชน รวมถึงสถานพยาบาลและโครงสร้างพื้นฐานที่มิใช่เป้าหมายทางทหารในเขตประเทศไทย รวมถึงการใช้ทุ่นระเบิดสังหารบุคคล ถือเป็นการละเมิดหลักการสำคัญแห่งกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ (International Humanitarian Law or IHL) ตามอนุสัญญาเจนีวา 1949, พิธีสารเพิ่มเติมฉบับที่ 1, อนุสัญญาออตตาว่า 1997 และกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ ตามจารีตประเพณี อันเน้นให้คู่กรณีการขัดกันทางอาวุธโจมตีเป้าหมายทางทหารเป็นสำคัญเพื่อไม่ให้กระทบต่อผู้ที่ไม่ใช่พลรบและห้ามการใช้อาวุธอันก่อให้เกิดความทุกข์ทรมานเกินกว่าเหตุ

2. การใช้กำลังมิใช่ทางออกระยะยาว

ขอให้รัฐบาลไทยยึดมั่นในหลักความได้สัดส่วน (proportionality) และแยกแยะเป้าหมายพลเรือนกับเป้าหมายทางทหารอย่างเคร่งครัดอันสอดคล้องกับหลักการตามกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศตามอนุสัญญาเจนีวา       ค.ศ. 1949 และกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศตามจารีตประเพณี ทั้งนี้ การใช้กำลังทางทหารเกินกว่าเหตุ ไม่เพียงขัดกับหลักกฎหมายระหว่างประเทศ แต่ยังบั่นทอนความชอบธรรมของไทยในเวทีโลก

3. ขอเรียกร้องให้รัฐบาลไทยดำเนินมาตรการต่อไปนี้อย่างเร่งด่วน

• เปิดพื้นที่ให้ผู้สังเกตการณ์จากนานาชาติ สื่อมวลชนต่างประเทศ และองค์กรสิทธิมนุษยชนเข้าตรวจสอบพื้นที่ชายแดน เพื่อเสริมความโปร่งใส และลดความเข้าใจผิดที่อาจเกิดขึ้น
• เร่งควบคุมความรุนแรงในพื้นที่เมือง โดยเฉพาะการทำร้ายแรงงานกัมพูชาในไทย หรือการปลุกปั่นด้วย hate speech บังคับใช้กฎหมายต่อกลุ่มที่แสดงความเกลียดชังอย่างเด็ดขาด เพื่อไม่ให้ประชาชนผู้บริสุทธิ์ตกเป็นเหยื่อ ซึ่งอาจนำไปสู่ “อาชญากรรมจากความเกลียดชัง (hate crimes)” อันจะส่งผลกระทบต่อภาพลักษณ์ของประเทศ

4. ข้อเรียกร้องให้รัฐบาลทั้งสองประเทศดำเนินมาตรการต่อไปนี้อย่างเร่งด่วน

ประกาศช่วงเวลาเริ่มต้นการหยุดยิงทันทีตามที่ตกลงกัน เพื่อแสดงให้เห็นความจริงจังและเจตจำนงทางการเมือง (Political Will) ในการพร้อมเข้าสู่การเจรจายุติความรุนแรงผ่านกลไกแบบทวิภาคีที่สำคัญในการจัดการข้อพิพาทชายแดนที่มีอยู่ คือ  คณะกรรมาธิการเขตแดนร่วมไทย-กัมพูชา (Joint Boundary Commission หรือ JBC) คณะกรรมการชายแดนทั่วไปไทย-กัมพูชา (General Border Committee หรือ GBC) และคณะกรรมการชายแดนส่วนภูมิภาค (Regional Border Committee หรือ RBC) และกลไกระดับทวิภาคีอื่นๆที่เกี่ยวข้อง

สสส.ขอให้การปกป้องอธิปไตยของชาติ เป็นไปโดยไม่ละทิ้งหลักแห่งความยุติธรรมและมนุษยธรรมตามหลักกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศและกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ เพื่อให้ประเทศไทยยังคงเป็นสมาชิกที่มีศักดิ์ศรีในสายตาประชาคมโลก

เชื่อมั่นในศักดิ์ศรีของมนุษย์ สิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตย

28  กรกฎาคม 2558